Air Purifier Benefits; Indoor Air Quality | Allergies Asthma | हवा खराब असेल तर बसवा एअर…
18 तासांपूर्वी
- कॉपी लिंक
आपल्यापैकी बहुतेक जण आपल्या दिवसाचा बराचसा भाग घर, शाळा, कॉलेज किंवा ऑफिस अशा बंद जागांमध्ये घालवतात. पण तुम्हाला माहित आहे का की बंद जागांमधील हवा बाहेरील प्रदूषित हवेइतकीच आपल्या आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते?
खरं तर, घरातील जागांमध्ये वायुवीजन नसल्यामुळे धूळ, बॅक्टेरिया, रसायने आणि ऍलर्जीनसारखे हानिकारक घटक जमा होतात.
यूएस एन्व्हायर्नमेंटल प्रोटेक्शन एजन्सी (EPA) नुसार, घरातील हवा बाहेरील हवेपेक्षा दोन ते पाच पट जास्त प्रदूषित असू शकते. अशा हवेच्या दीर्घकाळ संपर्कात राहिल्याने दमा, स्ट्रोक आणि हृदय आणि फुफ्फुसांच्या आजारांचा धोका वाढतो.
शहरी भागात प्रदूषणाची पातळी आधीच जास्त असल्याने ही समस्या आणखी वाढली आहे. एअर प्युरिफायर वापरल्याने घरातील हवा स्वच्छ आणि आरोग्यासाठी सुरक्षित राहण्यास मदत होते. हे केवळ हवेतील प्रदूषकांना काढून टाकत नाही तर अॅलर्जी, दमा कमी करण्यास आणि झोपेची गुणवत्ता सुधारण्यास देखील मदत करते.
तर, आज कामाच्या बातमीमध्ये, आपण एअर प्युरिफायर्सबद्दल सविस्तर चर्चा करू. तुम्हाला हे देखील कळेल की:
- एअर प्युरिफायर म्हणजे काय आणि ते कसे काम करते?
- एअर प्युरिफायर खरेदी करताना कोणत्या गोष्टींचा विचार करावा?
तज्ञ: डॉ. शुभम शर्मा, सल्लागार, पल्मोनोलॉजी, नारायणा हॉस्पिटल, जयपूर
प्रश्न: एअर प्युरिफायर म्हणजे काय आणि ते कसे काम करते?
उत्तर: एअर प्युरिफायर हे एक इलेक्ट्रॉनिक उपकरण आहे. जे धूळ, धूर, परागकण, बॅक्टेरिया, विषाणू आणि इतर हानिकारक कण फिल्टर करून हवा स्वच्छ करते. ते घर, कार्यालय किंवा कोणत्याही बंद जागेत घरातील हवेची गुणवत्ता सुधारते.
यात HEPA (उच्च कार्यक्षमता पार्टिक्युलेट एअर) फिल्टर आणि सक्रिय कार्बन फिल्टर आहे, जे विविध प्रदूषकांना काढून टाकण्यास मदत करते. हे संपूर्ण घरासाठी नाही, तर एकाच खोलीसाठी डिझाइन केलेले आहेत. श्वसनाचे आजार, ऍलर्जी आणि दमा असलेल्यांसाठी नियमित वापर विशेषतः फायदेशीर आहे.
प्रश्न: एअर प्युरिफायर्सचे वेगवेगळे प्रकार आहेत का?
उत्तर: फिल्टर, कव्हरेज क्षेत्र, CADR (स्वच्छ हवा वितरण दर), वजन, पोर्टेबिलिटी आणि लक्ष्यित प्रदूषकांवर आधारित एअर प्युरिफायर्स बदलतात.
HEPA फिल्टर प्युरिफायर: हवेतील ९९.५% पर्यंत बारीक धूळ, परागकण, बॅक्टेरिया आणि ऍलर्जीन काढून टाकते.
सक्रिय कार्बन फिल्टर प्युरिफायर: वायू, धूर आणि गंध यांसारखे हानिकारक पदार्थ शोषून घेते.
आयोनायझर एअर प्युरिफायर: आयनद्वारे हवेतील कणांना जड बनवते आणि त्यांना खाली सोडते, ज्यामुळे हवा स्वच्छ होते.
यूव्ही लाईट प्युरिफायर: अल्ट्राव्हायोलेट किरणांनी बॅक्टेरिया, विषाणू आणि बुरशी नष्ट करते.
प्रश्न: कोणता एअर फिल्टर सर्वोत्तम आहे?
उत्तर: उच्च-कार्यक्षमता असलेले पार्टिक्युलेट एअर (HEPA) फिल्टर सर्वोत्तम आहे. ते ०.३ मायक्रॉन इतके लहान कण ९९% पर्यंत कॅप्चर करू शकते. तथापि, जर तुमच्या घरात वास, धूर किंवा रसायनांची (VOCs) समस्या असेल, तर सक्रिय कार्बन फिल्टर सर्वोत्तम आहे.
प्रश्न: घरात कोणत्या प्रकारचे प्रदूषण होते आणि एअर प्युरिफायर्स त्यापासून कसे संरक्षण करतात?
उत्तर: आपल्याला अनेकदा असे वाटते की, प्रदूषण फक्त बाहेरील हवेत होते, परंतु घरातील हवा देखील तितकीच धोकादायक असू शकते. घरातील वायू प्रदूषण हे विविध कण आणि वायूंनी बनलेले असते. जे श्वसन, त्वचा आणि डोळ्यांवर परिणाम करू शकतात. उदाहरणार्थ:
धूळ आणि घाण: फर्निचर, पडदे आणि कार्पेटवरील धूळ हवेत पसरते.
अॅलर्जी निर्माण करणारे घटक: पाळीव प्राण्यांमधील कोंडा, परागकण आणि बुरशीचे माइट्स अॅलर्जी आणि दमा निर्माण करतात.
धूर: घरात अगरबत्ती, मेणबत्त्या किंवा तंबाखू वापरल्यास, त्यातून निघणारा धूर हवा प्रदूषित करतो.
रासायनिक वायू (VOCs): रंग, क्लीनर, परफ्यूम, हेअरस्प्रे इत्यादींमधून बाहेर पडणारे रसायने दीर्घकाळात नुकसान करू शकतात.
स्वयंपाकाचा धूर: स्वयंपाकघरातून निघणारा धूर आणि तेलाचे कण श्वसनाच्या समस्या निर्माण करू शकतात.
या परिस्थितीत एअर प्युरिफायर्स उपयुक्त ठरू शकतात. HEPA फिल्टर हवेतील धूळ आणि ऍलर्जीन काढून टाकतात, तर कार्बन फिल्टर VOCs आणि वास कमी करतात. प्री-फिल्टर केस, कापसाचे धागे आणि धूळ यासारखे मोठे कण अडकवतात.
प्रश्न: एअर प्युरिफायर वापरण्याचे काय फायदे आहेत?
उत्तर: एअर प्युरिफायर्स घरातील हवा स्वच्छ ठेवण्यास मदत करतात. खालील ग्राफिकमध्ये त्यांचे फायदे समजून घ्या.
प्रश्न: एअर प्युरिफायर खरेदी करताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत?
उत्तर: तुम्ही नेहमी तुमच्या गरजा आणि खोलीच्या आकारानुसार एअर प्युरिफायर निवडले पाहिजे. याव्यतिरिक्त, काही इतर गोष्टी लक्षात ठेवा. खालील ग्राफिकमध्ये हे समजून घ्या:
प्रश्न: एअर प्युरिफायर कोणत्या गोष्टी कव्हर करू शकत नाही?
उत्तर: एअर प्युरिफायर्स हवा स्वच्छ करण्यास मदत करतात, परंतु ते सर्व प्रकारच्या प्रदूषण किंवा संसर्गापासून संरक्षण करू शकत नाहीत. हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की त्यांच्या काही मर्यादा आहेत, जसे की:
- हे फक्त फरशी, फर्निचर किंवा कपड्यांवरील धूळ काढण्याबद्दल नाही. त्यासाठी नियमित स्वच्छता आवश्यक आहे.
- काही मॉडेल्समध्ये यूव्ही किंवा आयोनायझर फिल्टर असतात, परंतु ते देखील १००% सर्व जंतू नष्ट करू शकत नाहीत.
- यामुळे हवा शुद्ध होते, पण ऑक्सिजनची पातळी वाढत नाही, म्हणून वायुवीजन आवश्यक आहे.
- जर घरात धूर, अगरबत्ती किंवा रंगाचा सतत वास येत असेल, तर प्युरिफायरला परिणाम दिसण्यासाठी वेळ लागतो.
- लक्षात ठेवा, एअर प्युरिफायर्स हे उपाय नाही, तर एक आधार प्रणाली आहेत. सर्वोत्तम परिणामांसाठी घराची स्वच्छता आणि वायुवीजन एकत्र करा.
प्रश्न: एअर प्युरिफायर वापरताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे?
उत्तर: या काळात, काही गोष्टींची विशेष काळजी घ्या, जसे की:
- हवेच्या प्रवाहात अडथळा येऊ नये म्हणून एअर प्युरिफायर भिंतीपासून किंवा फर्निचरपासून कमीत कमी १-२ फूट अंतरावर ठेवा.
- बाहेरून प्रदूषित हवा आत येऊ नये आणि फिल्टर चांगले काम करू शकेल म्हणून हलवताना खोली बंद ठेवा.
- नियमितपणे स्वच्छ करा आणि HEPA किंवा कार्बन फिल्टर वेळेवर बदला. घाणेरडे फिल्टर त्यांची हवा शुद्धीकरण क्षमता कमी करतात.
- दर काही महिन्यांनी त्याची सर्व्हिसिंग करा आणि सेन्सर्स, पंखे आणि आउटलेट स्वच्छ ठेवा.
- प्युरिफायरला आर्द्र खोलीत साठवू नका. यामुळे मशीनचे आयुष्य कमी होऊ शकते.
- गरजेनुसारच वापरा. २४ तास चालू ठेवू नका.
- अनेक प्युरिफायरमध्ये हवेच्या गुणवत्तेचे सूचक असते. जर त्याचा रंग बदलला तर फिल्टर तपासा किंवा मशीन बंद करा.
प्रश्न: घरातील हवा स्वच्छ करण्याचे इतर कोणते मार्ग आहेत?
उत्तर: काही सोप्या आणि घरगुती पद्धतींनी घरातील हवा स्वच्छ ठेवता येते, जसे की:
- दररोज काही मिनिटे खिडक्या आणि दरवाजे उघडा, जेणेकरून ताजी हवा आत येईल आणि प्रदूषित हवा बाहेर जाईल.
- घरातील झाडे लावा. पीस लिली, स्नेक प्लांट, मनी प्लांट आणि एरेका पाम सारखी झाडे हवेतील विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करतात.
- कार्पेट आणि फर्निचरवरील धूळ आणि घाण हवेत बारीक कणांच्या रूपात पसरू शकते, ज्यामुळे नियमित व्हॅक्यूमिंग आणि पुसणे आवश्यक होते.
- घरात धूम्रपान करणे टाळा, कारण यामुळे हवेत हानिकारक रसायने आणि कार्बन कण वाढतात.
- अगरबत्ती आणि धूप काड्यांचा वापर कमी करा. यामुळे वायू प्रदूषण होते.
- स्वयंपाक करताना निघणारा धूर आणि वायू हे देखील घरातील वायू प्रदूषणाचे एक प्रमुख कारण आहेत. याचा सामना करण्यासाठी, तुमच्या स्वयंपाकघरात एक्झॉस्ट फॅन बसवा.
- पाळीव प्राणी नेहमी स्वच्छ ठेवा.
- विषारी नसलेली स्वच्छता उत्पादने वापरा.
