नवरात्रि व्रत डाइट बनाम वजन घटाने: वैज्ञानिक स्वास्थ्य लाभ समझाया | उपवास और वजन कम करना

नवरात्रीचा सण हा केवळ भक्ती आणि श्रद्धेचा काळ नाही तर तो तुमच्या आरोग्यासाठी आणि तंदुरुस्तीसाठी एक सुवर्णसंधी देखील असू शकतो. नऊ दिवसांचा हा उपवास, जर योग्यरित्या पाळला तर, तुमचे आरोग्य सुधारतेच, शिवाय वजन कमी करण्यास देखील मदत करू शकते.

उपवास करताना लोक अनेकदा अशा चुका करतात ज्यामुळे त्यांचे वजन कमी करण्याचे ध्येय अडचणीत येते. जास्त साखर खाणे, तळलेले स्नॅक्स खाणे किंवा व्यायाम पूर्णपणे टाळणे यामुळे त्यांना पूर्ण फायदे मिळण्यापासून रोखता येते.

आज ” कामाची बातमी “त, आपण नवरात्रीच्या उपवासासाठी योग्य आहार आणि जीवनशैलीबद्दल चर्चा करू. आपण हे देखील शिकू:

तज्ज्ञ: डॉ. अनु अग्रवाल, पोषणतज्ञ आणि OneDietToday, दिल्लीच्या संस्थापक

प्रश्न: नवरात्रीचे उपवास वजन कमी करण्यास मदत करू शकतात का?

उत्तर: हो, नक्कीच. नवरात्रीचे उपवास हे वजन कमी करण्याचा एक उत्तम मार्ग असू शकतो, जर तुम्ही ते योग्यरित्या केले तर. दिल्लीतील वरिष्ठ पोषणतज्ञ डॉ. अनु अग्रवाल स्पष्ट करतात की उपवास म्हणजे फक्त उपाशी राहणे नाही तर ते जगभरात वजन कमी करण्यासाठी लोकप्रिय आहे. जेव्हा तुम्ही धान्य आणि मीठाचे सेवन कमी करता तेव्हा तुमचे शरीर कॅलरीजचे सेवन कमी करते आणि साठवलेली चरबी जाळण्यास सुरुवात करते, ज्यामुळे वजन कमी होण्यास मदत होते. ते चयापचय सुधारते आणि शरीराला विषारी पदार्थांपासून मुक्त करते.

प्रश्न: नवरात्रीच्या उपवासात कोणत्या प्रकारचा आहार घ्यावा?

उत्तर: नवरात्रीच्या उपवासात योग्य आहार योजना पाळणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. डॉ. अनु अग्रवाल पोषक तत्वांनी समृद्ध आणि ऊर्जा देणारे पण कॅलरीज कमी असलेले पदार्थ खाण्याची शिफारस करतात. या काळात फळे, भाज्या, सुकामेवा आणि दुग्धजन्य पदार्थ तुमचे सर्वोत्तम साथीदार असू शकतात.

डॉ. अनु म्हणतात की या गोष्टींचा आहारात समावेश केल्याने शरीराला प्रथिने, फायबर, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मिळतात, जे उपवास करताना ऊर्जा टिकवून ठेवतात आणि वजन कमी करण्यास मदत करतात.

प्रश्न: उपवास करताना कोणत्या चुका टाळल्या पाहिजेत?

उत्तर: नवरात्रीच्या उपवासात लोक अनेकदा अशा चुका करतात ज्यामुळे त्यांचे वजन कमी करण्याचे ध्येय धोक्यात येते. डॉ. अनु अग्रवाल स्पष्ट करतात की बहुतेक लोक उपवासात तळलेले नाश्ता, जास्त साखरेचे गोड पदार्थ आणि जड जेवण खातात, ज्यामुळे कॅलरीजचे प्रमाण वाढते.

या चुका टाळून, तुम्ही वजन कमी करण्यासाठी नवरात्रीचे उपवास प्रभावी बनवू शकता.

प्रश्न: उपवास करताना व्यायाम करावा का?

उत्तर: उपवास करताना व्यायाम केल्याने अशक्तपणा येऊ शकतो असे अनेक लोक मानतात, परंतु ही पूर्णपणे चुकीची धारणा आहे. डॉ. अनु स्पष्ट करतात की हलका व्यायाम केवळ तुमचे चयापचय वाढवत नाही तर अन्न पचवण्यास आणि कॅलरीज बर्न करण्यास देखील मदत करतो. दररोज २०-३० मिनिटे चालणे, योगा किंवा स्ट्रेचिंग केल्याने तुमचे वजन कमी होण्यास गती मिळू शकते.

प्रश्न: उपवास करताना पाण्याचे प्रमाण लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे का?

उत्तर: हो, उपवास करताना पाण्याचे प्रमाण खूप महत्वाचे आहे. पाण्याअभावी थकवा, डोकेदुखी आणि चक्कर येऊ शकते. डॉ. अनु दिवसातून किमान ८-१० ग्लास पाणी पिण्याची शिफारस करतात. याव्यतिरिक्त, नारळ पाणी, लिंबू पाणी आणि ताक यांसारखे पेये शरीराला हायड्रेट ठेवण्यास आणि चयापचय वाढविण्यास मदत करतात.

प्रश्न: उपवास करताना किती वेळा जेवावे?

उत्तर: उपवासाच्या वेळी, वारंवार खाण्याऐवजी, दिवसातून २-३ वेळा हलके आणि पौष्टिक जेवण घ्या. डॉ. अनु म्हणतात की एकाच वेळी जास्त खाल्ल्याने शरीर आळशी होऊ शकते आणि चयापचय मंदावू शकते. सकाळी फळ किंवा दही, दुपारी सॅलड किंवा सूप आणि रात्री हलकी खिचडी किंवा भाजी खा. यामुळे शरीराला आवश्यक पोषण मिळेल आणि तुम्हाला जड वाटण्यापासून रोखता येईल.

प्रश्न: उपवास करताना गोड पदार्थ खाणे योग्य आहे का?

उत्तर: गोड पदार्थांमध्ये काहीही गैर नाही, पण ते मर्यादित प्रमाणात सेवन केले पाहिजे. जास्त साखर किंवा गूळ खाल्ल्याने कॅलरीज वाढू शकतात, ज्यामुळे वजन कमी होण्यास अडथळा येऊ शकतो. डॉ. अनु गोड पदार्थासाठी फळे, मध किंवा थोडासा गूळ वापरण्याची शिफारस करतात. गोड पदार्थ आणि पॅकेज्ड मिष्टान्न टाळा, कारण त्यात लपलेल्या कॅलरीज असतात.

प्रश्न: वजन कमी करण्यासाठी नवरात्रीचे उपवास सर्वांसाठी फायदेशीर आहेत का?

उत्तर: नवरात्रीचे उपवास बहुतेक लोकांसाठी फायदेशीर ठरू शकतात, परंतु काही व्यक्तींनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे. मधुमेह, कमी रक्तदाब किंवा गर्भवती महिलांनी उपवास करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. सर्वसाधारणपणे, जर तुम्ही निरोगी असाल आणि योग्य आहार आणि व्यायामाचे पालन केले तर हे उपवास तुमचे वजन कमी करण्याचे ध्येय साध्य करणे सोपे करू शकते.

प्रश्न: उपवासानंतर वजन वाढणे कसे रोखायचे?

उत्तर: उपवासानंतर अचानक जड जेवण सुरू केल्याने वजन वाढू शकते. उपवास संपल्यानंतर हळूहळू सामान्य आहाराकडे परत येण्याची शिफारस डॉ. अनु करतात. सुरुवातीला सूप, सॅलड आणि वाफवलेल्या भाज्यांसारखे हलके जेवण खा. याव्यतिरिक्त, नियमित व्यायाम करत रहा आणि भरपूर पाणी प्या. यामुळे तुमचे वजन नियंत्रणात राहण्यास मदत होईल.

प्रश्न: नवरात्रीचे उपवास फक्त वजन कमी करण्यास मदत करतात की इतरही फायदे आहेत?

उत्तर: नवरात्री उपवास केल्याने केवळ वजन कमी होतेच असे नाही तर तुमच्या शरीराला आणि मनालाही अनेक फायदे होतात. ते विषमुक्ती करण्यास मदत करते, पचन सुधारते आणि मानसिक शांती प्रदान करते. ते रक्तातील साखर आणि कोलेस्टेरॉलची पातळी नियंत्रित करण्यास देखील मदत करू शकते.

जर योग्य पद्धतीने केले तर नवरात्रीचे व्रत तुमचे शरीर हलके आणि तंदुरुस्त ठेवतेच, शिवाय ते तुम्हाला मानसिक आणि आध्यात्मिकदृष्ट्या बळकट देखील करते. योग्य आहार, हलका व्यायाम आणि या चुका टाळून तुम्ही हा सण तुमच्या आरोग्यासाठी एक ताजेतवाने संधी बनवू शकता.