जीवनशैली

Diwali Firecracker Do’s & Dont’s Safety Tips | Burns First Aid | दिवाळीत फटाके फोडताना काळजी…


11 तासांपूर्वी

  • कॉपी लिंक

दिवाळी हा प्रकाश आणि आनंदाचा सण आहे. या दिवशी घरे आणि अंगणे दिव्यांनी उजळून निघतात आणि लोक आनंदाने फटाके फोडतात. फटाके फोडणे हा या सणाचा एक रोमांचक भाग आहे, जो विशेषतः मुलांमध्ये आणि तरुणांमध्ये उत्साह वाढवतो. तथापि, या उत्साहामुळे अनेकदा निष्काळजीपणे अपघात होऊ शकतात.

दिल्ली अग्निशमन विभागाच्या म्हणण्यानुसार, २०२३ मध्ये दिवाळीच्या दिवशी फटाक्यांमुळे एकट्या दिल्लीत २०८ ठिकाणी आगीच्या घटना घडल्याची नोंद झाली होती.

नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अहवालानुसार, २००२ ते २०१० दरम्यान, दिल्ली-एनसीआरमध्ये फटाक्यांमुळे होणाऱ्या दुखापतींमध्ये सातत्याने वाढ झाली. दिवाळीच्या तीन दिवसांत, फटाक्यांच्या दुखापतींसह अंदाजे १,३७३ लोकांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. यापैकी अंदाजे ७३% रुग्ण ५ ते ३० वयोगटातील होते. या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, फटाके लावताना थोडीसा निष्काळजीपणाही धोकादायक ठरू शकतो.

तर, आजच्या कामाच्या बातमीमध्ये, आपण फटाक्यांसंबंधी सुरक्षितता आणि खबरदारी याबद्दल चर्चा करू. आपण हे देखील जाणून घेऊ:

  • फटाके कोणत्या प्रकारचे धोके निर्माण करू शकतात?
  • फटाक्यामुळे भाजल्यानंतर लगेच काय करावे आणि काय करू नये?

तज्ज्ञ:

रामराजा यादव, मुख्य अग्निशमन अधिकारी, बदाऊन, उत्तर प्रदेश

डॉ. रोहित शर्मा, सल्लागार, अंतर्गत औषध, अपोलो स्पेक्ट्रा हॉस्पिटल, जयपूर

प्रश्न: फटाक्यांबाबत काळजी घेतली नाही तर कोणते धोके उद्भवू शकतात?

उत्तर: इंटरनल मेडिसिन कन्सल्टंट डॉ. रोहित शर्मा म्हणतात की फटाके फोडणे रोमांचक वाटू शकते, परंतु त्यांचे धोके खूप गंभीर असू शकतात.

फटाक्यांमधून निघणाऱ्या ठिणग्या कपडे आणि ज्वलनशील पदार्थांना आग लावू शकतात. मोठा आवाज कान आणि हृदयावर परिणाम करतो, तर धूर फुफ्फुसांना नुकसान पोहोचवतो. मुले, वृद्ध आणि दम्याच्या रुग्णांना जास्त धोका असतो. खालील ग्राफिकमध्ये हे समजून घ्या:

प्रश्न: फटाके जाळताना कोणत्या प्रकारचा निष्काळजीपणा धोकादायक ठरू शकतो?

उत्तर: मुख्य अग्निशमन अधिकारी रामराजा यादव स्पष्ट करतात की, या काळात थोडीशी निष्काळजीपणा देखील मोठी दुर्घटना घडू शकते.

  • बंद खोल्यांमध्ये किंवा घरातील जागांमध्ये फटाके जाळल्याने गुदमरण्याचा किंवा आगीचा धोका वाढतो.
  • सिंथेटिक किंवा सैल कपडे घालून फटाके जाळल्याने कपड्यांना आग लागू शकते.
  • बाल्कनी, रस्त्यांवर किंवा वाहनांजवळ फटाके जाळल्याने जवळपासच्या लोकांना आणि मालमत्तेला हानी पोहोचू शकते.
  • लहान मुलांनी देखरेखीशिवाय फटाके पेटवले तर गंभीर दुखापत होण्याचा किंवा भाजण्याचा धोका असतो.
  • हातात फटाके धरून पेटवल्याने स्फोटामुळे हात आणि चेहरा भाजू शकतो.
  • पेट्रोल, परफ्यूम किंवा अल्कोहोलसारख्या ज्वलनशील पदार्थांजवळ फटाके जाळल्याने आग किंवा स्फोट होऊ शकतो.
  • धुम्रपान करताना फटाके जाळल्याने ठिणग्या पसरू शकतात आणि आजूबाजूच्या परिसरात आग लागू शकते.
  • जुने किंवा खराब झालेले फटाके जाळल्याने ते अचानक स्फोट होऊन अपघात होऊ शकतात.
  • दिवे किंवा सजावटीच्या दिव्यांकडे फटाके ठेवल्याने आग पसरण्याचा धोका असतो.
  • गर्दीच्या ठिकाणी किंवा रस्त्यांवर फटाके फोडल्याने पादचाऱ्यांना आणि वाहनांना धोका निर्माण होऊ शकतो.

प्रश्न: फटाके फोडताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात?

उत्तर: अग्निशमन अधिकारी रामराजा यादव स्पष्ट करतात की, फटाके नेहमी मोकळ्या जागेत आणि प्रौढांच्या देखरेखीखाली पेटवावेत. लांब, सैल कपडे घालणे टाळा, कारण ते लवकर आग पकडू शकतात. काड्या किंवा लाईटरऐवजी लांब अगरबत्ती वापरा. ​​याव्यतिरिक्त, काही इतर गोष्टी लक्षात ठेवा. खालील ग्राफिकवरून हे समजून घ्या:

प्रश्न: जर फटाके फोडताना जळाले तर ताबडतोब काय करावे?

उत्तर: डॉक्टर रोहित शर्मा या परिस्थितीत घाबरू नका असा सल्ला देतात. जर दुखापत किरकोळ असेल तर घरीच ताबडतोब प्रथमोपचार करा. जर जखम गंभीर असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. याव्यतिरिक्त, काही गोष्टी लक्षात ठेवा, जसे की:

  • जळलेल्या भागाला ताबडतोब थंड पाण्यात किमान १० मिनिटे भिजवा.
  • बर्फ किंवा खूप थंड पाणी लावू नका. फक्त सामान्य तापमानाचे पाणी वापरा.
  • जर चेहऱ्यावर जळजळ होत असेल तर स्वच्छ मऊ कापड पाण्यात भिजवा आणि जळजळ कमी होईपर्यंत प्रभावित भागावर ठेवा.
  • टूथपेस्ट किंवा घरगुती उपचार टाळा. लोक बऱ्याचदा किरकोळ भाजलेल्या जागी टूथपेस्ट, भाज्यांची साले किंवा कॉस्मेटिक क्रीम लावतात. हे हानिकारक असू शकते.
  • जखम ओलसर ठेवा. ती कोरडी होऊ देऊ नका. यामुळे ती लवकर बरी होण्यास मदत होईल.
  • जर लोशन उपलब्ध नसेल, तर जळलेल्या भागावर कोरफडीचे जेल किंवा कोणतेही सॉफ्ट मॉइश्चरायझर लावता येते.
  • जळजळ कमी झाल्यानंतर, औषधी बर्न क्रीम किंवा लोशन लावा.
  • डॉक्टरकडे जाताना, जखम उघडी ठेवू नका. ती नेहमी पट्टीने झाकून ठेवा.

प्रश्न: दिवाळीत प्रथमोपचार पेटीत कोणत्या गोष्टी ठेवाव्यात?

उत्तर: दिवाळीच्या काळात घरी नेहमीच प्रथमोपचार पेटी तयार ठेवावी. खालील ग्राफिकमध्ये सूचीबद्ध केलेल्या सर्व वस्तूंचा समावेश करा जेणेकरून किरकोळ दुखापती किंवा भाजलेल्या जखमांवर त्वरित उपचार करता येतील.

प्रश्न: डोळ्याला दुखापत झाल्यास ताबडतोब काय करावे?

उत्तर: डॉ. रोहित शर्मा सल्ला देतात की जर तुमच्या डोळ्याला दुखापत झाली तर प्रथम ते स्वच्छ पाण्याने हलक्या हाताने धुवा. ते कोणत्याही गोष्टीने घासू नका. जर दुखापत गंभीर असेल किंवा वेदना वाढल्या तर ताबडतोब नेत्रतज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.

प्रश्न: गंभीर आरोग्य समस्या असलेल्या रुग्णांनी फटाक्यांचे दुष्परिणाम टाळण्यासाठी काय करावे?

उत्तर: उच्च रक्तदाब, हृदयरोग, दमा किंवा इतर श्वसन समस्या असलेल्या लोकांनी दिवाळीत घरातच राहावे. धुरापासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी मास्क घाला आणि खिडक्या बंद ठेवा. घरी एअर प्युरिफायर वापरणे देखील उपयुक्त आहे.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button