Parenting Guidance; 7 Year Old Girl Makeup Habits | Lipstick Nail Polish | 7 वर्षांची मुलगी…
3 मिनिटांपूर्वी
- कॉपी लिंक
प्रश्न- मी बंगळुरूची आहे. अलिकडेच माझ्या ७ वर्षांच्या मुलीने लिपस्टिक, नेलपॉलिश आणि फॅन्सी हेअर क्लिप्स सारख्या गोष्टींचा आग्रह धरायला सुरुवात केली आहे. सुरुवातीला मला वाटले की तिला फक्त त्यांच्याशी खेळायचे आहे. पण जेव्हा मी तिला विचारले तेव्हा तिने मला सांगितले की तिने YouTube वर मुलांचे मेकअप व्हिडिओ पाहिले आहेत आणि तिच्या काही मैत्रिणीही मेकअप करून शाळेत येतात. आमच्या संभाषणादरम्यान, तिने मला असेही सांगितले की ‘जेव्हा तुम्ही कुठेही जाता तेव्हा नेहमीच मेकअप करता’. म्हणूनच तिला दररोज मेकअप करून शाळेत जायचे आहे.
मला खात्री नाही की ही तिची निष्पाप उत्सुकता आहे की सामाजिक दबावामुळे अकाली प्रौढत्वाचे लक्षण आहे. मला माझ्या मुलीने तिचे नैसर्गिक सौंदर्य आणि आत्मविश्वास स्वीकारावा असे वाटते. मी तिला हे कसे समजावून सांगू? कृपया मला मदत करा.
तज्ज्ञ: डॉ. अमिता श्रिंगी, मानसशास्त्रज्ञ, कुटुंब आणि बाल सल्लागार, जयपूर
उत्तर- तुम्ही हा प्रश्न योग्य वेळी विचारला आहे. ज्या पद्धतीने तुम्ही हे फक्त मुलीच्या निष्पाप आग्रहासारखे समजले नाही, तर त्यामागील सामाजिक परिणाम आणि विचारसरणी देखील समजून घेतली, ते एका जागरूक आणि संवेदनशील पालकाचे लक्षण आहे.
खरंतर, या वयात मुले त्यांच्या सभोवतालच्या वातावरणाला खूप लवकर आत्मसात करतात. आजकाल मुले YouTube आणि सोशल मीडियाच्या जगात वाढत आहेत, जिथे त्यांना सतत मेकअप, फॅशन आणि ग्लॅमरशी संबंधित सामग्रीचा सामना करावा लागतो. याचा थेट परिणाम त्यांच्या विचारसरणीवर, आवडी-निवडींवर आणि स्वतःच्या प्रतिमेवर होतो.
तथापि, अशा वेळी, मुलीला फटकारण्याऐवजी किंवा थांबवण्याऐवजी, तिला प्रेमाने, संयमाने आणि समजूतदारपणे योग्य दिशा देणे खूप महत्वाचे आहे, जेणेकरून ती आत्मविश्वासाने वाढू शकेल. यासाठी, सर्वप्रथम मुलीवर सर्वात जास्त काय परिणाम करत आहे ते समजून घ्या.
वरील ग्राफिकमध्ये दिलेल्या मुद्द्यांवरून, तुम्हाला समजले असेलच की कोणत्या गोष्टींचा मुलावर परिणाम झाला आहे. कधीकधी, घरातील वातावरणातही, मेकअप आणि लूकला जास्त महत्त्व दिले जाते, ज्यामुळे मुले त्यांच्या नैसर्गिक सौंदर्याकडे आणि आत्मविश्वासाकडे दुर्लक्ष करू लागतात. यापासून मुलाला वाचवण्यासाठी, काही गोष्टी लक्षात ठेवा.
तुमच्या मुलीच्या खऱ्या सौंदर्याची कदर करा
मुले जेव्हा चांगले कपडे घालतात किंवा नीटनेटके दिसतात तेव्हाच त्यांची प्रशंसा केली जाते. उदाहरणार्थ, ‘तू आज खूप सुंदर दिसतेस’. यामुळे हळूहळू मुलांना असे वाटते की चांगले दिसणे हा प्रशंसा मिळवण्याचा सर्वात सोपा मार्ग आहे.
ही विचारसरणी बदलण्यासाठी, मुलीचे हास्य, प्रश्न विचारण्याची तिची उत्सुकता, इतरांना मदत करण्याची तिची वृत्ती किंवा तिच्या प्रामाणिकपणाची प्रशंसा करणे महत्वाचे आहे. अशा प्रशंसा मुलीला तिच्या दिसण्यापासून दूर नेतात आणि तिच्यातील चांगुलपणाशी जोडतात. यामुळे मुलीला समजते की तिचे मूल्य तिच्या कपड्यांवरून, मेकअपवरून किंवा केसांच्या क्लिपवरून ठरवले जात नाही, तर तिच्या वागण्यावरून आणि विचारसरणीवरून ठरवले जाते. म्हणून, तिच्या सर्व चांगल्या कृत्यांसाठी मुलीची प्रशंसा करा. तिला खात्री द्या की ‘तू जशी आहेस तशीच खास आहेस.’
तुमच्या डिजिटल सामग्रीवर मर्यादा सेट करा
आजच्या काळात मुलांना स्क्रीनपासून पूर्णपणे दूर ठेवणे शक्य नाही. पण ते काय पाहतात आणि किती काळ पाहतात हे आपण निश्चितपणे नियंत्रित करू शकतो. जेव्हा लहान मुले YouTube किंवा Instagram रील्स पाहतात, तेव्हा त्यांना त्यात दाखवलेली प्रत्येक गोष्ट खरी वाटते. म्हणून त्यांना मुलांसाठी अनुकूल, वयानुसार सामग्री दाखवा. स्क्रीन टाइम 30-45 मिनिटांपर्यंत मर्यादित करा आणि त्या दरम्यान ब्रेक द्या. जेव्हा ते काहीतरी नवीन पाहतात तेव्हा त्यांच्यासोबत बसा आणि विचारा ‘तुम्हाला त्यात काय आवडले?’
जर ते एखाद्या व्हिडिओने प्रभावित होत असेल, तर त्यांना सत्य सांगा. जसे की ‘हे शूटिंग आणि अभिनय आहे, हे वास्तविक जीवनात दररोज घडत नाही.’ हे मुलाला तार्किकदृष्ट्या विचार करायला शिकण्यास मदत करेल.
तिचे आदर्श बदला
मुलांचे विचार आणि स्वतःची प्रतिमा ही त्यांना मोठे होताना दिसणाऱ्या पात्रांवर अवलंबून असते. आजकाल, YouTube इन्फ्लूएंसर, किड स्टार किंवा ग्लॅमरस पात्र त्यांचे नवीन ‘रोल मॉडेल’ बनत आहेत, जे बहुतेक लूक, मेकअप आणि स्टाइलवर लक्ष केंद्रित करतात.
अशा वातावरणात, पालकांची भूमिका आणखी महत्त्वाची बनते. तुमच्या मुलाला अशा आदर्श व्यक्तींशी जोडणे महत्वाचे आहे, जे केवळ दिसायला सुंदर नसून बुद्धिमान, आत्मविश्वासू, संवेदनशील आणि धाडसी देखील आहेत. उदाहरणार्थ, मलाला युसुफझाई, कल्पना चावला, मेरी कोम यांसारख्या व्यक्तिमत्त्वांशी संबंधित कथा, चरित्रे किंवा माहितीपट मुलीला दाखवता येतील. यामुळे त्यांना खऱ्या सौंदर्याची जाणीव होईल.
स्वतःला एक उदाहरण बनवा.
जर आई सतत स्वतःबद्दल बोलत राहिली, जसे की ‘मी जाड दिसतेय’, ‘मी माझ्या भुवया काढल्या नाहीत’, ‘मी क्रीम लावली नाही’, तर मुलीच्या मनात असा संदेश जातो की सौंदर्य ही सर्वात महत्वाची गोष्ट आहे. ती असे मानू लागते की चांगले दिसणे ही स्त्री असण्याची सर्वात मोठी ओळख आहे. ही गोष्ट नकळतपणे तिचे आत्म-मूल्य फक्त तिच्या दिसण्याशी जोडते.
आई घरी चांगले कपडे घालते तेव्हाच वडील तिच्या सौंदर्याचे कौतुक करतात, त्यामुळे मुलीसाठी सौंदर्याची व्याख्या आणखी मर्यादित होते. म्हणूनच, मुलीसमोर पालक जे काही बोलतात ते आत्मविश्वासाने आणि संतुलित असले पाहिजे हे महत्वाचे आहे.
तिला सांगा की प्रत्येक गोष्टीचे आयुष्य असते.
मुलांना सगळं लगेच हवं असतं. पण पालकांनी त्यांना शिकवलं पाहिजे की प्रत्येक गोष्टीची योग्य वेळ असते. जेव्हा मुल वारंवार म्हणते की ‘मलाही लिपस्टिक हवी आहे’, तेव्हा तिला फटकारण्याऐवजी किंवा नकार देण्याऐवजी, उदाहरणे देऊन ते समजावून सांगा. जसे की ‘हे बघ, आमच्या घरातलं लहान बाळ शाळेत जात नाही ना? पण तू जाते. कारण हे तुझं शाळेत जाण्याचं वय आहे, तिचं नाही. त्याचप्रमाणे, काही गोष्टी आपण थोडे मोठे झाल्यावर असतात.’
शेवटी, मी असे म्हणेन की ५-८ वयोगटातील मुले त्यांच्या सभोवतालचे वातावरण पाहून आणि ऐकून सर्वकाही शिकतात. जर त्यांची प्रत्येक वेळी फक्त त्यांच्या दिसण्याबद्दल प्रशंसा केली गेली, तर ते असे मानू लागतात की सुंदर दिसणे ही सर्वात महत्वाची गोष्ट आहे. परंतु जर आपण त्यांच्या विचारसरणीची, बुद्धिमत्तेची, वर्तनाची आणि संवेदनशीलतेची प्रशंसा केली तर त्यांना कळेल की खरे सौंदर्य बाहेरून नाही तर आत असते. म्हणूनच, मुलीला निरोगी वातावरण प्रदान करणे ही पालकांची जबाबदारी आहे.
