Buy Now, Pay Later (BNPL) Guide: How It Works, Pros, Cons & Impact on Credit Score | ‘बाय नाऊ…
लेखक: शशांक शुक्ला1 दिवसापूर्वी
- कॉपी लिंक
जर तुम्ही ऑनलाइन शॉपिंग करताना ‘बाय नाऊ पे लेटर’ किंवा बीएनपीएलचा पर्याय पाहिला असेल, तर तुम्ही एकटे नाही आहात. आजकाल बरेच लोक ही सुविधा वापरत आहेत.
यामध्ये, तुम्ही एखादे उत्पादन किंवा सेवा ताबडतोब खरेदी करू शकता आणि नंतर सोप्या हप्त्यांमध्ये पैसे देऊ शकता. हे खूप फायदेशीर वाटते, विशेषतः जेव्हा खिसा थोडासा अडचणीचा असतो. पण BNPL खरोखर दिसते तितके फायदेशीर आहे का?
आज तुमचा पैसा रकान्यात आपण हे समजून घेऊ आणि जाणून घेऊ-
- बीएनपीएल म्हणजे काय?
- ते वापरण्याचा यापेक्षा चांगला मार्ग कोणता आहे?
- त्याचे फायदे काय आहेत? ते तुमचा क्रेडिट स्कोअर सुधारते का?
- त्याचे नुकसान कसे टाळता येईल?
प्रश्न- बाय नाऊ पे लेटर (BNPL) म्हणजे काय? उत्तर- आता खरेदी करा, नंतर पैसे द्या (BNPL) हे एक प्रकारचे अल्पकालीन कर्ज आहे जे खरेदीदारांना एकाच वेळी सर्व पैसे देण्याऐवजी हप्त्यांमध्ये वस्तूची किंमत देण्याची परवानगी देतो. हे सहसा स्मार्टफोन, ब्रँडेड कपडे किंवा इतर महागड्या वस्तू खरेदी करण्यासाठी वापरले जाते.
इतर कर्जांच्या तुलनेत, बीएनपीएल कर्जे सहसा व्याजमुक्त असतात आणि त्यावर कमी किंवा कोणतेही अतिरिक्त शुल्क नसते. तथापि, अशी सोय कधीकधी लोकांना कर्जाच्या सापळ्यात अडकवू शकते.
बाय नाऊ पे लेटरचे प्रमुख आकर्षण
- आता खरेदी करा, नंतर पैसे द्या (BNPL) ही एक अल्पकालीन कर्ज सेवा आहे जी महागड्या खरेदीचे लहान हप्त्यांमध्ये विभाजन करते.
- ही सेवा सहसा व्याजमुक्त असते आणि इतर वित्त पर्यायांपेक्षा ती अधिक किफायतशीर मानली जाते.
- बीएनपीएलचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे त्याची सोय, ज्यामुळे ग्राहकांना त्वरित खरेदी करता येते.
- तथापि, वेळेवर पेमेंट न केल्याने तुमचा क्रेडिट स्कोअर खराब होऊ शकतो.
प्रश्न- ‘आता खरेदी करा नंतर पैसे द्या’ कसे कार्य करते?
उत्तर- ‘बाय नाऊ पे लेटर’ (BNPL) हे कर्जासारखे काम करते, जसे की वैयक्तिक कर्ज, कार कर्ज किंवा गृह कर्ज. यामध्ये, जेव्हा तुम्ही काही खरेदी करता तेव्हा विक्रेत्याला BNPL सेवा देणाऱ्या कंपनीकडून आगाऊ पूर्ण पैसे मिळतात.
यानंतर, तुम्ही ती रक्कम हळूहळू बीएनपीएल कंपनीला हप्त्यांमध्ये परत कराल. अनेकदा या प्रक्रियेत, सुरुवातीला २५% पर्यंत डाउन पेमेंट करावे लागते.
उदाहरणार्थ, जर तुम्ही १,००० रुपयांचा माल खरेदी केला तर तुम्हाला खरेदीच्या वेळी २५० रुपये द्यावे लागतील. उर्वरित ७५० रुपये तुम्ही पुढील काही आठवड्यात किंवा महिन्यांत १५० रुपयांच्या ५ हप्त्यांमध्ये भरू शकता.
बहुतेक प्रकरणांमध्ये, BNPL सेवा देणारी कंपनी तुमच्या बँक खात्यातून किंवा क्रेडिट कार्डमधून आपोआप पैसे कापते. काही कंपन्या चेक किंवा बँक ट्रान्सफरद्वारे पेमेंट करण्याचा पर्याय देखील देतात.
बीएनपीएल सेवा देणाऱ्या कंपन्या सहसा व्याज आकारत नाहीत, त्यामुळे ते इतर कर्जांपेक्षा स्वस्त असतात. तथापि, काही कंपन्या नाममात्र सेवा शुल्क आकारू शकतात.
प्रश्न- आता खरेदी करा, नंतर पैसे द्या याचा क्रेडिट स्कोअरवर काय परिणाम होतो?
उत्तर- “ आता खरेदी करा, नंतर पैसे द्या” ही कर्जे सहसा क्रेडिट ब्युरोला कळवली जात नाहीत. तथापि, कर्जाची परतफेड न झाल्यास किंवा थकबाकी भरल्यास, ते क्रेडिट ब्युरोला कळवता येतात. हे ग्राफिकद्वारे समजून घेऊया आणि त्याचा क्रेडिट स्कोअरवर कसा परिणाम होतो.
प्रश्न- सॉफ्ट क्रेडिट चेक म्हणजे काय?
उत्तर- BNPL सेवा देणाऱ्या अनेक कंपन्या कर्ज किंवा वित्त मंजूर करण्यापूर्वी सॉफ्ट क्रेडिट चौकशी करतात. ही प्रक्रिया फक्त तुमची प्रोफाइल तपासण्यासाठी असते. याचा तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर कोणताही नकारात्मक परिणाम होत नाही. याचा उद्देश तुम्ही पेमेंट करण्यास पात्र आहात की नाही हे पाहणे आहे.
प्रश्न- हार्ड क्रेडिट चेक म्हणजे काय?
उत्तर- काही निवडक BNPL कंपन्या कर्ज देण्यापूर्वी कठोर क्रेडिट तपासणी करतात. हे कर्ज किंवा कार्ड मंजूर करण्यापूर्वी बँक किंवा क्रेडिट कार्ड कंपनी करते त्यासारखेच आहे. कठोर तपासणीमुळे तुमच्या क्रेडिट स्कोअरमध्ये थोडीशी घट होऊ शकते, विशेषतः जर तुम्ही अलीकडे अनेक वेळा क्रेडिटसाठी अर्ज केला असेल.
प्रश्न: नुकसान टाळण्यासाठी Buy Now Pay Later कसे वापरावे?
उत्तर- बीएनपीएल किंवा हप्त्यावर खरेदी करताना, आपण काही खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. असे केल्याने आपण नुकसान टाळू शकतो. हे एका ग्राफिकद्वारे समजून घेऊया.
प्रश्न- Buy Now Pay Later चे फायदे आणि तोटे काय आहेत?
उत्तर- ‘आता खरेदी करा, नंतर पैसे द्या’ (BNPL) सेवा सोप्या हप्त्यांमध्ये महागड्या वस्तू खरेदी करण्याचा एक सोयीस्कर मार्ग प्रदान करतात. तसेच, पैसे नसताना तुम्ही आवश्यक वस्तू खरेदी करू शकता. हे त्याचे फायदे आहेत, परंतु तोटे देखील कमी नाहीत. चला हे एका ग्राफिकद्वारे समजून घेऊया.
चला काही मुद्दे सविस्तरपणे समजून घेऊया.
परतफेड आणि परतफेडीतील समस्या नवीन प्रकारची आर्थिक सुविधा असल्याने, BNPL सेवांमध्ये बँकांइतके कठोर नियम आणि देखरेख नाही. BNPL मध्ये, कालांतराने हप्त्यांमध्ये पेमेंट केले जाते, म्हणून जर तुम्हाला वस्तू परत करायच्या असतील तर पेमेंट थांबवण्याची किंवा परतफेड मिळवण्याची प्रक्रिया थोडी क्लिष्ट आहे.
नियमांचा अभाव, कमी सुरक्षा पारंपारिक क्रेडिट कार्ड किंवा कर्जांपेक्षा बीएनपीएल सेवा कमी नियंत्रित केल्या जातात. यामुळे ग्राहकांना वाद झाल्यास मर्यादित आधार किंवा संरक्षण मिळते.
जास्त खर्च करण्याचा धोका बीएनपीएल सेवा कोणत्याही व्याजाशिवाय लहान हप्त्यांमध्ये पैसे देण्याचा पर्याय देतात, ज्यामुळे मोठ्या खरेदी देखील स्वस्त वाटतात. यामुळे लोक त्यांच्या गरजेपेक्षा जास्त वस्तू खरेदी करू शकतात, ज्यामुळे हळूहळू कर्जाचा धोका वाढतो, हप्ते भरता येत नाहीत आणि क्रेडिट स्कोअर खराब होतो.
नियमनाची कमी व्याप्ती क्रेडिट कार्ड किंवा इतर कर्जांपेक्षा बीएनपीएल सेवा खूपच कमी नियंत्रित आहेत. याचा अर्थ ग्राहकांना तितके मजबूत संरक्षण आणि तक्रार निवारण सुविधा मिळत नाहीत.
क्रेडिट स्कोअर आणि इतिहास खराब होण्याचा धोका जर तुम्ही वेळेवर पैसे दिले नाहीत, तर बीएनपीएल कंपनी तुमची थकबाकी रक्कम वसुली किंवा वसुली एजन्सीकडे सोपवू शकते. क्रेडिट स्कोअर आणि क्रेडिट इतिहास दोन्हीवर विपरीत परिणाम होतो. तसेच, भविष्यात कर्ज मिळणे कठीण होऊ शकते.
